Altın Horoz

Juan Rulfo Latin Amerika’lı yazarlar arasında dünyada en tanınanı diyebiliriz. Fakat bundan da öte Latin Amerika edebiyatının en önemli kilometre taşı olarak da niteleyebiliriz eserlerini. Eserlerini derken iki eseri mevcut sadece. Ova Alev Alev ve Pedro Paramo. Pedro Paramo yazara şöhretin kapılarını aralamış, eser sinemaya da uyarlanmıştır. Fakat Rulfo bu eserinden sonra herhangi bir eser kaleme almamış, büyük ustanın artık yazmamasına sebep olarak ilham aldığı amcasının vefatı öne sürülmüştür. Tüm ailesinin Meksika Devrimi sırasında öldürüldüğü düşünülürse Juan Rulfo’nun depresif ruh halinin bir noktadan sonra yazmasına engel oluşunu gayet normal karşılamamız gerekmekte.

Başına gelenler, tüm yaşadığı kayıplar onun dünya edebiyatına girmesine engel olmadı ve Juan Rulfo eserleriyle müsemma yazarlar arasına girdi. İspanyol yazar yaşadığı yüzyılın öncü yazarları arasında sayıldı.

Doğan Kitap tarafından yayımlanan bir Juan Rulfo kitabı olan Altın Horoz geçtiğimiz haftalarda kitapçı raflarındaki yerini aldı. 1956-58 yılları arasında yazılan hacmi nedeniyle “kısa roman” kategorisine girse de yoğun anlatımı sebebiyle “roman” nitelemesinde bulunulan Altın Horoz 1980 yılında yayımlandı. Rulfo aslında bu eseri ilk etapta bir senaryo olarak yazdı. Yapımcılar ondan sinemaya uyarlanması için bir senaryo yazmasını istediler ve bunun için kısıtlı bir zaman olduğunu kendisine söylediler. Rulfo hızlı bir şekilde yazdı ilk kopyayı yapımcısına götürdü fakat yapıt ancak beş yıl sonra sinemaya uyarlanabilecekti.

Altın Horoz’un Hikayesi

Juan Rulfo, fakirken şans eseri zengin olan Dionisio Pinzon’un tutkulu hikayesini anlatır bizlere. Hikaye önceki eserlerinde olduğu gibi yine kırsal dünyada geçer. Son derece basit hatta yer yer klişelerle dolu olan hikaye sayfalar çevrildikçe insan ruhlarının karmaşıklığını ve bilinmezliğini önümüze serer. Aslında üç anlatı iç içedir. Hikayenin kahramanı Pinzon, Pinto’nun Bernardo Cutino ile olan ilişkisi ve horoz dövüşlerinin yapıldığı kırsal yaşam.

Pinzon’un hayatına odaklanırken aynı zamanda kırsal hayatın horoz dövüşlerine ve iskambil oyunlarına da vurgu yapılır. Romanın temel izleği ‘şans oyunlarıdır’ aslında. Pinzon gibi kırsal bir ortamda gayet sıradan bir hayat yaşayan adamın horoz sayesinde şansının açılması, zengin olması ve zenginliğini yitirmesi gayet düz bir yerden anlatılmaktadır. Çünkü Rulfo hikayeyi öyle bir anlatır ki; hikaye gerçek olamayacak kadar ütopiktir. Gücünü de buradan alır. Kırsal alanda gerçekleşen, olup biten tüm hikaye orada, olduğu yerde kalır. Fakat böyle bir hikaye bile Rulfo’nun ellerinde edebi bir hikayeye dönüşür.

Edebi Anlatı

Juan Rulfo, Altın Horoz’da yine “Kaderin onları unutup gittiği sert topraklarda yaşayan” acı çeken, mücadele eden, izbe ve karanlık odalarda kendilerini bulmaya ve tutunmaya çalışan insanların kısa fakat etkili hikayelerini anlatmakta. Şansın kapılarını çok kısa bir misafirlik adına çaldığı, her şeyin hemen eski haline dönüverdiği bu dünyada Rulfo kadim anlatı geleneğini edebi bir esere dönüştürmekte.

Senaryo olarak kaleme alınmış fakat sonra iyi ki roman olarak basılmış ve yine iyi ki dilimize çevrilerek bizlerle de buluşturulması sağlanmış olan Altın Horoz’u mutlaka okumanız dileğiyle. Çünkü Doğan Kitap sadece romanı değil Sinopsisi de (senaryo) bizimle paylaşmakta. Okuyun lütfen.

Altın Horoz

Yazar: Juan Rulfo

Yayınevi: Doğan Kitap

Türü: Roman

Çeviri: Halil Beytaş

Yayın Tarihi: Temmuz 2019

Sayfa Sayısı: 151