Güvercin İtikadı

Büyük bir kutunun içine hapsolmuş beyaz bir güvercin düşünün. Kutunun sol üst köşesinde yeşil bir yaprak, sağ alt köşesinde ise kırmızı küçük bir kutu vardır. Tek bir kutunun içinde, kendince gördüğü, sınırlandırılmış bir evrenin içindedir güvercin. Tek yapabileceği bir yaprağa dokunmaktır. Ona sunulan budur. Ve bunu başarabilmesi için ona verilen, küçük kırmızı bir kutudur. Güvercinin ilk hareketi, yeşil yaprağı fark etmesiyle başlamıştır. Onu yerinden kımıldatabilen, merak güdüsü olmuştur. Yaprağın yanına kadar gider ama ulaşamaz. Olduğu yere doğru uzanan yaprak gittikçe ilgisini çeker. Başladığı yere geri döner, kırmızı küçük kutunun üzerine çıkar. Kutu kımıldamaz.

Gagasıyla ittirmeyi dener ve yaprağın altına kadar kutuyu sürüklemeyi başarır. Kutunun üzerine çıkar, sallanan yaprağa dokunur. Ve kutudan aşağıya sıçrar. Bitmiştir. Hedefe ulaşmış, merakını gidermiştir. Bu duruma artık ‘final’ denebilir. Peki finale gelince ne vardır? Her şey çok sıkıcıdır. Artık neye ulaşacaktır? Hemen ardından farklı bir deney başlar: Yaprağa ulaşan ve sıkılan güvercinin önüne, hayatına renk katmak için on saniyede bir ödül konur. On saniyede bir verilen ödüle nasıl ulaşacağını hemen çözer ve tam zamanında, ödülün geleceği yöne doğru kafasını çevirmeye başlar. Yine bir an ödülü almak için kafasını çevirdiğinde bu kez ödül yerinde yoktur. Zamanında sunulmamıştır.

Bunun üzerine, güvercin kanat çırpmaya başlar. Kanat çırptığı ana tesadüfen bir ödül denk gelir. Kanat çırpmasıyla ödülü alabildiğine kendini ikna eder ve sürekli kanat çırpmaya devam eder. Bıkmadan, usanmadan...

Bütün bunlar yeni bir ödül kazanabilmek içindir...

İşte buna ‘Güvercin İtikadı’ denir. Yaşamın ağırlaştırılmış senfonisi, sınırlandırılmış bir evrenin içinde kimi zaman ödül, kimi zaman merak için çırpınanların itikadını anlatır. Çünkü, aynı güvercinler gibi, insanların da içinde fark etmeden uyanan yalnızca içgüdüdür.

Ve yaklaşan ölüm hissinden daha güçlü hiçbir şey bir insanın içindeki itikadı uyandıramaz.

İpek Demirkan

* Anlatılan bu deney, Mr. Nobody filminden alıntıdır