Doğru Davranışın Bir Bildiği Vardır

Aynur Görmüş derKi

Doğru Davranışın Bir Bildiği Vardır

Yakın zamanda izlediğim bir filmden aklımda kalan ve beni çok etkileyen bir cümleydi; "Doğru olanı yapmak insana her zaman kendini iyi hissettirmese de doğru doğrudur!" Yap!

Diyebilirsiniz ki; doğru kime göre, neye göre? Elbette bu kişiye, yaşadığımız topluma, kültüre, inançlara göre değişiklik gösterebilir. Buradaki doğru, elbette dürüst ve samimi olmaktan bahsediyor.

Benim "doğru rotam" ise genelde bana şu iki soruyu sorduruyor; "bir şeyi yaparken niyetim nedir" ve "vicdanım buna ne diyor" oluyor. Bu soruların cevabına göre her ne karar verirsem vereyim, ne kadar fikir desteği alırsam alayım ama sonucunda önemli olan farkında olarak, bilinçle ve sonucunda ödeyeceğim bedeli bilerek davranışımı aksiyona dökmeyi tercih ediyorum.

Verdiğim kararın sahibi de, sorumlusu da ben olmayı seviyorum. Böylelikle aldığım kararların sonuçlarından kendini suçlayan biri değil, davranışlarının ve kararlarının farkında ve sorumlu bir birey olma yolunu benimsemeye çalışıyorum.

İnsanın doğasında elbetteki hata yapmak ve sonunda da af dilemek, sonra yine hata yapmak yine af dilemek davranışlar silselisi var. Hata yapmadan yaşamak pek söz konusu değil. Doğanın kurgusu, varoluş amacımız bence buna göre düzenlenmiş. Bir de iradeler verilmiş insanoğluna. Sonucunda da çoğunlukla seçimler hep bizlere ait; iyi, dürüst, yardımsever biri olmak, mutlu bir insan olmak, söylenerek yaşamak, yalan söylemek, hatalar yapmak gibi davranış ve söyleyiş iradeleri... Burada da karar alırken duygularımız, aklımız, mantığımız, düşüncelerimiz ve vicdanımız çoğu zaman devreye giriyor. Hangisi galip gelirse ona göre yaşıyoruz. İrade mi, arzular mı, bilinç dışı davranmak mı vs.. (Kendi tercihleri olmadan yaşanan dayatılmış hayatları buna dahil etmiyorum.)

Sonuç olarak davranışlarımız ve kararlarımız her ne olursa olsun vicdanımız ve mantığımızı birlikte kullandığımız çoğu zaman bizi doğru sonuca götürüyor bence.

Ama sonuçlar, verilen karar doğru bile olsa bazen bize kendimizi kötü hissettirebilir. Ama "doğru olanı yapmak zorunda değilim, mutluysam bitmiştir" deyip bencillik yapamayız. Çünkü vereceğimiz kararlar bazen sadece bizi etkilemez, başka hayatlara, başka mutluluklara da etki edebilir. Bireysel mutluluğumuz uğruna, körü körüne yanlışı seçmek bizim için iyi olurken başka hayatların mutsuzluğu da olabilir. İleriye dönük ve etki alanlarını düşünerek davranırsak pişmanlıkları da vicdan azaplarını da engellemiş oluruz.

Bu yüzden doğru olanı yapmak her zaman insana kendini iyi hissettirmese de doğru doğrudur diye düşünüyorum çoğu zaman! Doğru birey olmak, yanlışa göz yummamak, doğru davranışlar sergilemeye çalışmak bazen kaybettirir gibi görünse de uzun vade de her zaman kazanan olacağımıza inanıyorum.

Konfüçyus'un çok sevdiğim sözüdür; "Başkalarını kendin gibi gör, başkalarının sana karşı nasıl davranmasını istersen, sen de başkalarına öyle davran"

Ve, David Hume da bunu destekleyici de olarak demiş ki; "Sana nasıl davranmalarını istersen, sen de başkalarına öyle davran. Fakat ilk iyi davranışı sen yap"

Yani önce başkalarından beklemeden ilk adımı sen at, ilk iyi niyeti sen ortaya koy.

Sağlıcakla...

Aynur Görmüş

İstanbul - 2018